Theo quy định của Bộ Y tế, các chế phẩm máu hiện nay điều chế từ máu toàn phần, khối hồng cầu từ máu toàn phần, huyết tương tươi đông lạnh, huyết tương giàu tiểu cầu, khối tiểu cầu, tủa lạnh, khối bạch cầu, tủa lạnh…

Nhiều người đặt ra câu hỏi tại sao mọi người hiến máu tình nguyện, không lấy tiền, nhưng người bệnh lại phải trả tiền khi sử dụng máu và các chế phẩm từ máu?

Người dân tham gia hiến máu tại ngày hội “Trái tim tình nguyện” 2023 (Ảnh: Gia Thắng)

Sáng 2/12, TS.BS. Trần Ngọc Quế, Giám đốc Trung tâm Máu quốc gia, Viện Huyết học – Truyền máu Trung ương, cho hay không chỉ Việt Nam mà trên thế giới, hoạt động hiến máu để bền vững và an toàn phải dựa trên lực lượng hiến máu tình nguyện, nhắc lại và thường xuyên. 

“Hiến máu tình nguyện ở đây là tinh thần thiện nguyện, còn máu đạt chuẩn đến tay người bệnh đòi hỏi nhiều chi phí từ khâu tổ chức, vận động, vật tư tiêu hao, xét nghiệm sàng lọc để đảm bảo an toàn, điều chế, tách chiết các thành phần máu, bảo quản lưu trữ và cung cấp máu”, ông Quế nói tại Ngày hội hiến máu “Trái tim tình nguyện” lần thứ XV – năm 2023. 

Vật tư y tế tiêu hao trong hiến máu thường có bông băng, gòn, gạc, dung dịch sát khuẩn, vật tư y tế cho việc lấy máu; túi nhựa dẻo có chất chống đông để chứa máu… Thực tế, nhiều bệnh viện ở vùng Đồng bằng sông Cửu Long (như Cần Thơ, Cà Mau…) thiếu máu phục vụ điều trị do bệnh viện không còn túi lấy máu, cạn hóa chất vật tư dùng cho xét nghiệm máu (nguyên nhân do chậm đấu thầu thuốc và hóa chất vật tư tiêu hao).

TS.BS. Trần Ngọc Quế cho biết hiến máu tình nguyện là tinh thần thiện nguyện, còn máu đạt chuẩn đến tay người bệnh đòi hỏi nhiều chi phí từ khâu tổ chức, vận động, vật tư tiêu hao, xét nghiệm sàng lọc để đảm bảo an toàn, điều chế, tách chiết các thành phần máu, bảo quản lưu trữ và cung cấp máu (Ảnh: Gia Thắng)

Theo TS.BS. Trần Ngọc Quế, trừ một số quốc gia miễn phí cho dịch vụ y tế, với các nước khác, dù người dân hiến máu tình nguyện, miễn phí nhưng người bệnh khi sử dụng máu điều trị thì phải chi trả.

Theo quy định, người hiến máu tình nguyện có giấy chứng nhận nếu phải truyền máu tại các cơ sở y tế công lập sẽ được bồi hoàn miễn phí lượng máu bằng số lượng máu đã hiến. Nhiều người băn khoăn liệu người nhà như cha mẹ, vợ/chồng, con cái, anh chị em ruột có được quyền “hưởng thay suất” máu của người thân đã hiến? TS.BS. Trần Ngọc Quế cho hay đối tượng này vẫn phải chi trả như các bệnh nhân khác “bởi không có nguồn kinh phí và lượng máu nào đáp ứng được”. 

“Chúng tôi đang đề xuất xây dựng quỹ để hỗ trợ máu miễn phí cho các bệnh nhân nghèo, khó khăn, những người không đủ khả năng chi trả chi phí cho nhu cầu máu điều trị”, TS.BS. Trần Ngọc Quế cho biết thêm.

Nhân viên khoa Lưu trữ và phân phối máu, Viện Huyết học – Truyền máu TW khẩn trương đóng gói các đơn vị máu để vận chuyển đi các tỉnh, thành phố (Ảnh: Công Thắng)

Ngày hội hiến máu “Trái tim tình nguyện” hưởng ứng Ngày Quốc tế tình nguyện 5/12 được Viện Huyết học – Truyền máu Trung ương phối hợp với Hội Thanh niên vận động hiến máu Hà Nội tổ chức, đặt mục tiêu tiếp nhận khoảng 3.000 đơn vị máu, góp phần cùng chuẩn bị lượng máu dự trữ cho dịp cuối năm và Tết dương lịch.

TS.BS. Trần Ngọc Quế nhấn mạnh trong 3 tháng tới (từ tháng 12/2023 tới tháng 2/2024), Viện Huyết học – Truyền máu Trung ương cần khoảng 110.000 đơn vị máu và 12.000 đơn vị tiểu cầu gạn tách để đáp ứng nhu cầu cấp cứu và điều trị của 182 cơ sở y tế tại 31 tỉnh/thành phố. 

Theo Báo điện tử VietNamNet