Truyền gần 20 lít chế phẩm máu nhóm hiếm, cứu sống bệnh nhân sốt rét ác tính người Bỉ

Một giáo sư nông nghiệp người Bỉ sau chuyến công tác tại Bờ Biển Ngà về Việt Nam thì mắc bệnh hiếm gặp, gần như đã xóa sổ tại Việt Nam: sốt rét ác tính. Bệnh viện Bạch Mai đã hội chẩn nhiều chuyên khoa, sử đụng đến gần 20 lít chế phẩm máu được cung cấp từ Viện Huyết học – Truyền máu Trung ương để cứu sống bệnh nhân.

Chiều 14/10, Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội) cho biết vừa cứu sống ngoạn mục một bệnh nhân người nước ngoài mắc bệnh hiếm gặp, gần như đã bị xóa sổ tại Việt Nam là sốt rét ác tính.

Bệnh lý phức tạp

Bệnh nhân là nam, 64 tuổi, quốc tịch Bỉ, có nhiều bệnh lý nền như suy tim do nhồi máu cơ tim, tăng huyết áp, đái tháo đường, có nhóm máu hiếm O Rh(D) âm. Ông là giáo sư về nông nghiệp đã đi rất nhiều nước trên thế giới (châu Phi, châu Á…) và có nhiều đóng góp cho nghiên cứu nông nghiệp tại Việt Nam.

Ngày 17/9, sau chuyến công tác tại Bờ Biển Ngà để thực hiện chuỗi dự án về hạt điều, ông xuất hiện sốt cao, đi ngoài phân lỏng, khám tại một bệnh viện ở Hà Nội phát hiện số lượng tiểu cầu rất thấp (12 G/l), rối loạn nhịp thất thành từng cơn.

Do tình trạng bệnh phức tạp, bệnh nhân lại có nhiều bệnh nền, nên được chuyển tới Trung tâm Hồi sức tích cực, Bệnh viện Bạch Mai.

Trực điều trị cho bệnh nhân, bác sĩ Nguyễn Bá Cường (Trung tâm Hồi sức tích cực, Bệnh viện Bạch Mai) cho biết bệnh nhân nhập viện trong tình trạng rất nguy kịch, chỉ số tiểu cầu rất thấp (8 G/l), dương tính yếu với sốt xuất huyết Dengue, suy tim rất nặng.

Bệnh nhân được điều trị tích cực và chăm sóc đặc biệt nhưng sau hai ngày tình trạng không cải thiện, các bác sĩ quyết định phải sử dụng kỹ thuật cao nhất trong hồi sức tích cực là kỹ thuật tim phổi nhân tạo (ECMO).

Bệnh nhân được can thiệp ECMO và lọc máu liên tục – những kỹ thuật cao nhất trong Hồi sức tích cực.

Bằng kinh nghiệm lâm sàng, các bác sĩ Trung tâm Hồi sức tích cực nhận thấy diễn biến bệnh không giống sốt xuất huyết Dengue nên đã hội chẩn với sự tham gia của các chuyên khoa sâu trong bệnh viện: Bệnh nhiệt đới, Huyết học, Dược lâm sàng, Tim mạch, Phẫu thuật lồng ngực và mạch máu…

Qua hội chẩn phát hiện bệnh nhân bị sốt rét ác tính, biến chứng suy đa tạng. Ngay sau đó, bệnh nhân đã được sử dụng thuốc chống sốt rét, truyền các chế phẩm máu và duy trì ECMO.

“Việc duy trì ECMO trong thời gian dài đối với bệnh nhân này là rất khó khăn trong quá trình theo dõi do tiểu cầu thấp không thể sử dụng được chống đông, nguy cơ tắc quả tim phổi nhân tạo và nguy cơ nhồi máu tái diễn. Nếu tiếp tục dùng chống đông thì nguy cơ chảy máu ồ ạt rất cao, cùng với đó là bệnh nhân thuộc nhóm máu hiếm nên việc huy động số lượng lớn máu là bất khả thi”, bác sĩ Cường cho biết.

Sự hồi phục kỳ diệu

Sau tám ngày chạy máy ECMO, cùng với đó là truyền các chế phẩm máu thuộc nhóm máu hiếm O Rh(D) âm, tình trạng bệnh nhân cải thiện dần. Bệnh nhân được cai ECMO vào ngày 4/10, ngưng thở máy vào 9/10.

Giáo sư người Bỉ đã hồi phục trở lại sau 4 tuần điều trị và đang tập phục hồi chức năng.

Sau bốn tuần được điều trị, bệnh nhân đã vượt qua cơn nguy kịch một cách ngoạn mục và các chỉ số dần hồi phục. Ngày 13/10, bệnh nhân được chuyển viện, chăm sóc một thời gian trước khi đủ điều kiện sức khỏe để trở về Bỉ.

Bác sĩ Nguyễn Bá Cường, Bệnh viện Bạch Mai thăm khám cho người bệnh trước khi được chuyển viện để hồi phục sức khỏe.

TS.BS Đỗ Ngọc Sơn – Giám đốc Trung tâm Hồi sức tích cực, Bệnh viện Bạch Mai nhấn mạnh: Đây là kết quả của sức mạnh tập thể, sự phối hợp trí tuệ của nhiều chuyên khoa sâu trong Bệnh viện. Việc chẩn đoán ra bệnh nhân bị sốt rét ác tính chính là bước ngoặt trong việc chăm sóc và điều trị bệnh nhân thành công. Mặc dù bệnh sốt rét đã không còn phát hiện ở Việt Nam từ rất lâu, các triệu chứng và điều trị chỉ còn trong sách vở giảng dạy, các thuốc điều trị là các thuốc chương trình tài trợ nhưng phải luôn nghĩ đến sốt rét với những bệnh nhân có yếu tố nguy cơ cao như đi từ các vùng dịch tễ để phát hiện sớm và điều trị kịp thời.

Thanh Tâm, ảnh: Thành Dương

Một trong những ca bệnh huy động lượng máu hiếm số lượng lớn

ThS. Hoàng Nhật Lệ, Trưởng khoa Lưu trữ và phân phối máu, Viện Huyết học – Truyền máu Trung ương cho biết: “Chúng tôi liên tiếp nhận được dự trù cung cấp chế phẩm máu nhóm hiếm từ Bệnh viện Bạch Mai. Tổng số chế phẩm máu được Viện cung cấp để sử dụng cho bệnh nhân người Bỉ là 60 đơn vị chế phẩm máu gồm: 15 đơn vị khối hồng cầu, 11 đơn vị khối tiểu cầu gạn tách, 19 đơn vị tủa lạnh, 15 đơn vị huyết tương tươi đông lạnh. Tất cả đều là nhóm máu hiếm Rh(D) âm, nên phòng Quan hệ công chúng của Viện và Câu lạc bộ nhóm máu hiếm miền Bắc đã liên tục huy động người nhóm hiếm đến hiến máu, hiến tiểu cầu”.

Những lời kêu gọi nhóm máu hiếm trên mạng xã hội từ những học trò của Giáo sư người Bỉ.

Các thành viên nhóm máu hiếm đã không quản đường xa, tối muộn trước những thông tin cần máu, chỉ mong sức khỏe của vị GS người Bỉ dần cải thiện.

Sau gần 4 tuần huy động hiến máu, hiến tiểu cầu liên tục nhóm máu hiếm cho giáo sư người Bỉ và nhiều trường hợp khác, tối 11/10, đại diện Câu lạc bộ Nhóm máu hiếm miền Bắc nhận được tin nhắn từ gia đình của bệnh nhân: “Hôm nay thầy đã hồi phục khá, đã di chuyển bằng xe lăn và nói chuyện được rồi em à. Thầy không phải truyền hồng cầu và tiểu cầu nữa. Các chị cảm ơn em và mọi người trong Câu lạc bộ nhiều nhé”.

Tự hào khi biết tin về hồi phục diệu kỳ của bệnh nhân, trong đó có sự góp sức của mình và các thành viên, chị Đỗ Thị Thùy Dung (áo đỏ), thành viên Câu lạc bộ Nhóm máu hiếm – người đã có gần 40 lần hiến máu kể từ lần đầu hiến máu và biết mình có nhóm máu hiếm vào năm 2003 chia sẻ: “Đoàn kết là sức mạnh… đó là điều anh chị em Câu lạc bộ nhóm máu hiếm đã làm được trong thời gian các “cơn bão cần máu” liên tục suốt thời gian qua. Tôn chỉ hoạt động của CLB từ ngày đầu thành lập tới giờ vẫn luôn là “Khi cộng đồng cần thì ta có – Khi ta cần thì cộng đồng đó luôn ở bên ta”.

Đến Viện Huyết học – Truyền máu TW cùng đồng đội trong những ngày “cao điểm” huy động máu nhóm hiếm vừa qua, chị Dung rất phấn khởi vì lần đầu tiên mình đủ điều kiện tiểu cầu.

Xúc động khi được thấy chồng mình hồi phục từng ngày và trở về bên bờ lằn ranh của cửa tử, chị Thu – vợ của bệnh nhân vô cùng cảm phục trước chuyên môn, sự chăm sóc chu đáo, nhiệt tình của đội ngũ y bác sĩ. “Chắc chắc đây sẽ là một kỷ niệm đáng nhớ đối với gia đình, thêm một lý do để anh thêm yêu quý và gắn bó với Việt Nam”, chị Thu cho biết.

Thảo Nguyên