Xét nghiệm đông máu hậu COVID-19 ở phụ nữ mang thai

Thời gian vừa qua, Viện Huyết học – Truyền máu TW nhận được một số thắc mắc của độc giả: Em đang mang bầu và đi khám hậu COVID, phát hiện chỉ số D-dimer cao, phòng khám có đề nghị qua Viện Huyết học để kiểm tra xem có cần dùng đến thuốc không? Em đang mang bầu tuần 38 và mắc COVID 4 tuần trước, bây giờ e có nên đi xét nghiệm D-dimer không ạ và chi phí thế nào? 

TS. Trần Thị Kiều My, Trưởng khoa Đông máu, Viện Huyết học – Truyền máu TW đã giải đáp băn khoăn của phụ nữ mang thai liên quan đến xét nghiệm đông máu hậu COVID như sau:

D-dimer là một trong những chỉ số tiên lượng mức độ nặng ở bệnh nhân COVID-19, là một trong những căn cứ điều trị chống đông ở nhóm bệnh nhân này.

Tăng D-dimer có thể do sự tổn thương phổi cấp tính, quá trình viêm cũng như huyết khối ở bệnh nhân Covid 19. Những bệnh nhân có vấn đề hô hấp như giảm SpO2, ho kéo dài, đau tức ngực …và kèm theo tăng D-dimer có đáp ứng tốt với điều trị thuốc chống đông.

Nghiên cứu của tác giả Liam Townsend, đăng trên Tạp chí Huyết khối và Đông máu cho thấy 25,3% bệnh nhân có D-dimer tăng trên 500 µg/ml trong khoảng thời gian 4 tháng sau mắc COVID-19, trong đó 8% có D-dimer tăng từ 2 lần ngưỡng bình thường trở lên. Trên 90% các bệnh nhân này có dấu ấn viêm cũng như các chỉ số đông máu cơ bản như PT, APTT, Fibrinogen bình thường.

Cơ chế tăng D-dimer kéo dài ở bệnh nhân sau khi khỏi COVID-19 có thể do quá trình tiêu sợi huyết ngoài mạch ở phổi. Điều trị thuốc chống đông ở nhóm bệnh nhân tăng D-dimer dai dẳng cũng được cân nhắc.

Đối với nhóm thai phụ mắc COVID-19, việc sử dụng xét nghiệm D-dimer để đánh giá gặp nhiều hạn chế do bản thân hầu hết các phụ nữ mang thai đều có tăng D-dimer và nồng độ này tăng theo thai kỳ. Do vậy gây khó khăn cho bác sĩ trong việc đưa ra quyết định điều trị.

Fibrin monomer (FM) là sản phẩm được hình thành trước khi tạo cục đông bền vững. Sự tăng nồng độ FM phản ánh có sự hoạt hóa đông máu quá mức liên quan đến tăng thrombin. Nồng độ FM tương đối ổn định ở phụ nữ có thai khỏe mạnh. Do đó, đối với nhóm phụ nữ mang thai nói chung, đặc biệt là ở nhóm thai phụ mắc COVID-19, xét nghiệm FM tin cậy hơn trong đánh giá tình trạng tăng đông, từ đó có những điều trị phù hợp.

Xét nghiệm định lượng Fibrin monomer đang được thực hiện tại Viện Huyết học – Truyền máu Trung ương với chi phí khoảng 700.000:

• Tên dịch vụ: Định lượng phức hệ Fibrin monomer hòa tan (fibrin soluble test)
• Mẫu: máu toàn phần chống đông bằng Natricitrate 3,2 hoặc 3,8% hoặc ly tâm tách huyết tương nghèo tiểu cầu, bảo quản ở điều kiện dưới -20^o
• Phương pháp xét nghiệm: miễn dịch đo độ đục.
• Thời gian trả kết quả: 3 giờ kể từ khi nhận mẫu.
• Người đến xét nghiệm cần nhịn ăn trước đó.

Tài liệu tham khảo

1. Liam Townsend et al (2021), Prolonged elevation of D-dimer levels in convalescent COVID-19 patients is independent of the acute phase response, J Thromb Haemost.;19:1064–1070
2. Hiroaki Onishi et al (2007), Fibrin monomer complex in normal pregnant women: a potential thrombotic marker in pregnancy, Ann Clin Biochem 2007; 44: 449–454
3. Makoto Kawamuara et al (2014), Use of fibrin monomer complex for screening for venous thromboembolism in the late pregnancy and post-partum period, Journal of Obstetrics and Gynaecology Research, Vol.40. 700 – 704