Không phải chờ máu hàng tháng trời nhờ có người hiến máu hoà hợp phenotype

Ngày 16/12, Viện Huyết học – Truyền máu Trung ương tổ chức Gặp mặt người hiến máu hòa hợp (phenotype) tiêu biểu năm 2023 với sự tham dự của gần 200 đại biểu.

Toàn cảnh chương trình

Phát biểu khai mạc chương trình, Phó Viện trưởng Viện Huyết học – Truyền máu TW Lê Lâm cho biết: Năm 2023, Viện đã cung cấp 2.681 đơn vị máu hoà hợp phenotype phục vụ công tác điều trị cho bệnh nhân trong Viện và một số bệnh viện khác. Đồng thời cảm ơn, tri ân sự nỗ lực của những người hiến máu phenotype đã luôn sẵn sàng, trách nhiệm hỗ trợ kịp thời khi Viện huy động.

“Quý vị đã dành cho Viện và bệnh những tình cảm tốt đẹp, trân quý như người nhà. Không chỉ chia sẻ sự sống mà còn chia sẻ thời gian, công sức để giúp đỡ người bệnh và đồng hành cùng Viện trên hành trình “Vì sức khỏe dòng máu Việt”, ông Lê Lâm cảm kích.

Phó Viện trưởng Viện Huyết học – Truyền máu TW Lê Lâm ghi nhận sự thấu hiểu, góp sức kịp thời của người hiến máu hoà hợp.

Đã có nhiều khó khăn trong quá trình huy động đơn vị máu hòa hợp phenotype, nhưng rất may mắn vì Viện đã nhận được sự đồng lòng, ủng hộ, tâm huyết và rất trách nhiệm cộng đồng người hiến máu.

Có những người đã được viện huy động với tần suất hiến máu tối đa 4 lần trong năm hay rất nhiều người ở các tỉnh lân cận và huyện ngoại thành của Hà Nội không quản ngại việc di chuyển từ xa đến Viện để hiến máu mỗi khi có bệnh nhân cần.

TS.BS Nguyễn Thị Thu Hà, Giám đốc Trung tâm Thalassemia (áo Blouse); TS. BS. Hoàng Thị Thanh Nga, Trưởng khoa Huyết Thanh học nhóm máu, Viện Huyết học – Truyền máu Trung ương (cầm micro) tham gia toạ đàm về hiến máu hoà hợp phenotype và hiệu quả trong công tác điều trị

phenotype đã giúp cho người bệnh nội trú không phải chờ máu. 

TS.BS. Hoàng Thị Thanh Nga, Trưởng khoa Huyết thanh học nhóm máu, Viện Huyết học – Truyền máu TW cho biết: “Đến tháng 6/2021, Hội Truyền máu Quốc tế đã công nhận có tới 43 hệ nhóm máu hồng cầu với 376 kháng nguyên nhóm máu khác nhau. Vì vậy mà để tìm được 2 cá thể có các kháng nguyên nhóm máu hoàn toàn giống nhau là rất khó. Nếu bệnh nhân phải truyền máu chắc chắn phải tiếp xúc với kháng nguyên “lạ” từ máu của người cho. Chính vì vậy, ở những bệnh nhân càng truyền máu nhiều lần thì khả năng tiếp xúc với kháng nguyên lạ càng nhiều và nguy cơ sinh kháng thể bất thường ở những bệnh nhân này càng cao. Theo nghiên cứu gần đây của Viện Huyết học – Truyền máu TW thì tỷ lệ sinh kháng thể bất thường ở bệnh nhân tan máu bẩm sinh tương đối cao, khoảng 10 – 11%”.

TS. Nga nhấn mạnh: Kháng thể bất thường chính là các kháng thể ngoài hệ nhóm máu ABO, có thể gây ra các tai biến truyền máu, như phản ứng tan máu cấp hoặc tan máu muộn nếu người bệnh không được truyền đơn vị máu hòa hợp. Chính vì vậy trong truyền máu, chỉ hòa hợp hệ nhóm máu ABO và Rh(D) là chưa đủ để đảm bảo an toàn cho người bệnh. Khi đó, cần phải truyền máu hòa hợp cả các kháng nguyên của các hệ thống nhóm máu khác ngoài hệ ABO và Rh(D), hay còn gọi là truyền máu hòa hợp phenotype.

Được gặp những “ân nhân” đã đem lại nguồn máu cho bệnh nhân thalassemia (tan máu bẩm sinh) của mình, TS.BS Nguyễn Thị Thu Hà, Giám đốc Trung tâm Thalassemia, Viện Huyết học – Truyền máu TW đã cảm ơn tất cả những người hiến máu phenotype đã hiến máu cho người bệnh, là những người góp phần quan trọng quyết định đến chất lượng cuộc sống và hiệu quả điều trị của người bệnh.

TS. Hà nhấn mạnh về nhu cầu máu cho bệnh nhân thalassemia: “Với những bệnh nhân thể nặng hoặc những em bé được điều trị tốt thì phải truyền máu định kỳ 2 tuần một lần, với những trường hợp nhẹ hơn thì một tháng phải truyền máu một lần. Hiện tại mỗi năm Viện đang quản lý và điều trị cho trên 3.000 bệnh nhân thalassemia, trung bình mỗi bệnh nhân cần ít nhất 12 đơn vị, chưa kể có trường hợp mỗi lần phải truyền 2-3 đơn vị máu, nên nhu cầu truyền máu của bệnh nhân rất lớn”.

Chị Ngô Thị Minh là một người bệnh tan máu bẩm sinh, một bệnh máu di truyền mà người bệnh phải truyền máu suốt đời. Mỗi năm chị Minh đi viện khoảng 5 lần và cần truyền máu hoà hợp phenotype. Đã có lần chị Minh không có máu phù hợp với nhóm máu của mình để truyền. Bởi vậy, chị Minh rất trân trọng và biết ơn những người hiến máu không quản ngại đường xá xa xôi đến chia sẻ, đồng hành và giúp đỡ người bệnh như chị.

Phó Viện trưởng Lê Lâm cũng ghi nhận và biểu dương hơn 20 đại biểu là cán bộ, nhân viên của Viện, từ bác sỹ, điều dưỡng, nhân viên tiếp nhận máu, điều chế máu đến lái xe, hộ lý: “Dù công việc hàng ngày rất bận rộn nhưng các anh/chị vẫn dành thời gian hiến máu thường xuyên khi bệnh nhân cần”.

Phó Viện trưởng Viện Huyết học – Truyền máu TW Lê Lâm và ThS. Nguyễn Phương Thảo, Trưởng phòng Quan hệ công chúng trao tặng giấy khen của Viện trưởng Huyết học – Truyền máu Trung ương cho người hiến máu hoà hợp tiêu biểu năm 2023.

Chị Đoàn Ngọc Anh (Khoa Khám Bệnh và Điều trị ngoại trú, Viện Huyết học – Truyền máu TW) bắt đầu hiến máu tình nguyện cách đây 11 năm. Chị luôn tâm niệm hiến máu cũng chính là một việc thiện. Cách đây khoảng 4 năm, chi Ngọc Anh biết mình là người hiến máu hoà hợp phenotype.

Chị Đoàn Ngọc Anh đã nhiều lần hiến máu cho người bệnh cần truyền máu hoà hợp phenotype

Đáng nhớ nhất phải kể đến một trường hợp bệnh nhi hơn 20 ngày tuổi cần truyền máu. Trong máu của bệnh nhi có kháng thể chống lại các kháng nguyên phổ biến nên vô cùng khó khăn để tìm được đơn vị máu phù hợp. Để bảo đảm an toàn trong truyền máu, ngoài việc hòa hợp hệ nhóm máu ABO và Rh(D), còn cần phải hòa hợp kháng nguyên của các hệ thống nhóm máu khác.

Rất nhiều người đã đến, trong đó có cả người nước ngoài. Hàng trăm đơn vị nhóm máu đã được tiến hành xét nghiệm hoà hợp nhưng chưa tìm được nhóm máu phù hợp với bệnh nhi. Rất may mắn, nhóm máu của chị Ngọc Anh phù hợp và đã hiến máu thành công cứu sống bệnh nhi.

Ông Nguyễn Bá Lợi (56 tuổi, Đông Anh, Hà Nội) bắt đầu hiến máu từ năm 2005. Thời đó, việc hiến máu của ông không thường xuyên do phụ thuộc vào những chương trình hiến máu tại địa phương. Năm 2020, ông Lợi bắt đầu hiến theo nhu cầu của người bệnh cần truyền máu hoà hợp phenotype. Có lần đang trong giờ làm việc, nhận được cuộc gọi có bệnh nhân cần máu, ông báo cáo giám đốc xin nghỉ để đến Viện Huyết học – Truyền máu TW. Lãnh đạo công ty động viên ông đi ngay không để bệnh nhân chờ.

Ngày 29 Tết năm 2020, ông Lợi nhận được điện thoại từ cán bộ y tế đến Viện hiến máu hòa hợp cho một bệnh nhân thalassemia. Đơn vị máu đến kịp thời đã giúp cho người bệnh có thể trở về nhà ăn Tết.

Mỗi lần nhận được cuộc gọi huy động máu từ Viện Huyết học – Truyền máu TW, anh Nguyễn Tiến Hoà đều lập tức thu xếp công việc để di chuyển từ Thái Bình ra Hà Nội. Quãng đường di chuyển ước tính gần 180km cả đi và về. Anh Hoà vẫn kiên định với mục tiêu hiến máu đủ 4 lần mỗi năm. Trong toạ đàm về người hiến máu hoà hợp phenotype, anh Nguyễn Tiến Hoà chia sẻ: “Trước đây tôi chỉ nghĩ máu của mình bình thường. Hôm nay, qua sự phân tích của các chuyên gia, tôi hiểu rằng nhóm máu của mình có vai trò quan trọng với một số người bệnh”.

Anh Nguyễn Tiến Hoà không quản ngại di chuyển xa đi hiến máu khi nhận được cuộc gọi từ Viện Huyết học – Truyền máu TW

Anh Trần Công Thắng đã hiến máu tình nguyện 22 lần. Mỗi lần nhận được cuộc điện thoại từ Viện, anh Thắng đều thu xếp công việc đến ngay trong ngày để hiến máu cho bệnh nhân.

Thảo Nguyên – Hải Yến

Ảnh & Clip: Gia Thắng – Trần Chiến – Lâm Tùng