Chế độ ăn cho người bệnh máu ác tính
Người bệnh mắc bệnh máu ác tính cần quan tâm tới thực đơn mỗi ngày sẽ góp phần kiểm soát bệnh tật tốt hơn, ngoài ra chế độ ăn còn giúp cơ thể tái tạo lại các tế bào máu hoặc các mô bị tổn thương sau điều trị.
01. Nguyên tắc chế độ ăn cho người bệnh:
– Đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm là điều quan trọng nhất. Tuyệt đối tuân thủ các chế độ an toàn vệ sinh thực phẩm (chú ý hạn sử dụng, nguồn gốc và được kiểm tra an toàn vệ sinh thực phẩm).
– Ăn chín, uống sôi, ăn cân đối, đủ chất, cân đối mỡ động vật và dầu thực vật.
– Không nên ăn các loại thực phẩm chế biến sẵn (đồ hộp), đồ để đông lạnh, các thức ăn ôi, thiu, sống, tái, gỏi, nộm, các chất kích thích như: bia, rượu, cà phê, thuốc lá, chè đặc, đồ uống có ga (nước ngọt, coca cola…).
– Không nên ăn các món ăn chế biến từ nội tạng động vật như: gan, tim, lòng, óc, bầu dục (quả cật)…
– Bổ sung dinh dưỡng đường uống (sữa, các loại bột đạm..) theo chỉ định của thầy thuốc.
– Không nên dùng các thực phẩm chức năng khi chưa có chỉ định của bác sỹ.
Chú ý: Trong trường hợp có giảm nhiều bạch cầu, tiểu cầu: Cần phải lưu ý, tuyệt đối đảm bảo vệ sinh trong ăn uống cũng như trong vệ sinh cá nhân hằng ngày.
Bạn đọc có thể xem thêm Chế độ ăn với người bệnh ung thư máu tại đây
1.1. Đối với nhóm người bệnh không điều trị hóa chất (chỉ điều trị triệu chứng):
Áp dụng theo nguyên tắc chung của nhóm người bệnh máu ác tính.
Chú ý: Trong trường hợp có giảm nhiều bạch cầu, tiểu cầu: Cần phải lưu ý, tuyệt đối đảm bảo vệ sinh trong ăn uống cũng như trong vệ sinh cá nhân hằng ngày.
1.2. Đối với nhóm người bệnh bệnh máu ác tính có chỉ định truyền hóa chất
– Giai đoạn trước truyền hóa chất:
Chế độ dinh dưỡng trong thời kỳ này cần tăng cường các chất dinh dưỡng cho người bệnh, đảm bảo người bệnh có đủ năng lượng và protein dự trữ tạo thuận lợi cho quá trình điều trị hóa chất…
Nguyên tắc:
Tăng Protein đây là điểm quan trọng nhất. Protein nên ở mức từ 1,2 – 1,5g/kg cân nặng/ ngày (hoặc năng lượng do protein cung cấp khoảng từ 15 – 20% tổng năng lượng). Nguồn protein đv > 50% protein tổng số.
Tăng Glucid (Năng lượng do Glucid khoảng từ 65 – 70%) để ngoài cung cấp năng lượng, glucid còn làm cho gan tích tụ được nhiều glycogen và có tác dụng bảo vệ gan khỏi bị tổn thương do sử dụng các loại thuốc hóa trị, kháng sinh…. liều cao.
Lipid: 15 – 20%, nên sử dụng chất béo nguồn gốc thực vật: dầu đậu nành, dầu oliu…
– Giai đoạn đang truyền hóa chất:
Người bệnh cần tuân thủ chỉ định của bác sĩ điều trị và kế hoạch chăm sóc dinh dưỡng của nhân viên Khoa dinh dưỡng; đảm bảo đủ nhu cầu năng lượng và an toàn vệ sinh phòng tránh nhiễm khuẩn.
Chế độ ăn cần lưu ý: ăn mềm lỏng dễ tiêu hóa, chia nhiều bữa nhỏ trong ngày.
Trong trường hợp bệnh nhân không có các triệu chứng liên quan đến tiêu hóa (buồn nôn, nôn, tiêu chảy, táo bón…) hoặc ảnh hưởng nhẹ bởi tác dụng phụ của hóa chất thì nên ăn cơm mềm, thức ăn nên chế biến mềm nhừ.
Ngoài ra cần đảm bảo tuân thủ tuyệt đối về vệ sinh cá nhân hàng ngày. Nên sử dụng nước đun sôi để ấm (khoảng 50 độ C) để vệ sinh cá nhân, vệ sinh răng miệng sạch sẽ, dùng bàn chải mềm đánh răng, súc miệng bằng nước muối ấm hoặc nước súc miệng chuyên dùng sau mỗi bữa ăn.
02. Chế độ ăn trong giai đoạn bạch cầu giảm:
Khi bạch cầu giảm sâu, người bệnh bệnh máu ác tính có nguy cơ bị nhiễm trùng càng cao. Nhiễm trùng có thể xuất hiện ở bất cứ bộ phận nào trong cơ thể, có thể ảnh hưởng đến đường thở, hệ tiêu hóa, bàng quang, hệ sinh sản, da… của người bệnh.
Người bệnh máu ác tính cần tuân thủ nghiêm ngặt nguyên tắc chế độ ăn trong giai đoạn này: Loại bỏ các thực phẩm có khả năng chứa vi khuẩn và nấm gây nhiễm trùng trong khẩu phần hàng ngày của người bệnh (chế độ ăn sạch, ít vi khuẩn hoặc vi khuẩn thấp).
Xét nghiệm máu ở đâu chất lượng tốt để biết bạch cầu giảm, các bạn tìm hiểu thêm tại đây
2.1. Một số thức ăn cần tránh
– Hoa quả chưa gọt vỏ và rau sống, bao gồm cả salad, hoa quả sấy khô thô và các sản phẩm có chứa hoa quả khô thô.
– Trái cây hoặc rau quả bị hư hỏng hoặc quá chín.
– Sinh tố rau quả chưa tiệt trùng hoặc tươi, các loại hạt tươi, các loại hạt không có vỏ.
2.2. Lựa chọn thay thế
– Trái cây có vỏ dày (cần rửa sạch rồi bóc vỏ), rau quả nấu chín.
– Nước ép trái cây, sinh tố tiệt trùng.
– Các loại hạt phải được nấu chín hoặc rang.
Sản phẩm bơ sữa:
– Tránh các loại bơ sữa chưa được tiệt trùng.
– Lựa chọn thay thế bằng các sản phẩm đã được tiệt trùng đảm bảo.
Nước:
– Tránh các loại nước chưa được tiệt trùng, nước suối, nước giếng, nước mưa, nước đá…
– Lựa chọn thay thế: nước đóng chai đã được tiệt trùng theo tiêu chuẩn.
2.3. Một số thực phẩm khác
– Tránh các loại gia vị cay nóng: ớt, hạt tiêu, các chất kích thích (rượu, bia, cà phê, nước chè đặc…).
– Mật ong chưa được tiệt trùng hoặc mật ong tươi, tổ ong.
– Lựa chọn thay thế: các loại thảo mộc nấu chín, mật ong tiệt trùng hoặc xử lý nhiệt.
|
Địa điểm khám, xét nghiệm máu: 1. Viện Huyết học – Truyền máu TW (phố Phạm Văn Bạch, quận Cầu Giấy, Hà Nội): Thời gian:
2. Các điểm hiến máu và xét nghiệm tại Hà Nội: Thời gian: Từ thứ 7 – thứ 7: 8h00 – 17h00
Lưu ý: Thời gian nghỉ trưa: 12h00 – 13h30 |
Khoa Dinh dưỡng, Viện Huyết học – Truyền máu Trung ương, thiết kế: Gia Thắng
Bài viết liên quan
Hướng dẫn chế độ ăn cho người bệnh ung thư máu
21 Tháng Tám, 2020Chế độ ăn cho người bệnh ung thư máu cần tuyệt đối tuân thủ an toàn vệ sinh thực phẩm (chú ý hạn sử dụng, nguồn gốc và được kiểm…
Ung thư máu cấp tính: Triệu chứng, chẩn đoán và điều trị
23 Tháng Bảy, 2020Ung thư máu cấp tính là bệnh gì? Ung thư máu cấp tính hay còn gọi là Lơ-xê-mi cấp. Đặc trưng của bệnh là sự tăng sinh nhanh chóng các…
Xét nghiệm máu ở đâu chất lượng tốt?
10 Tháng Mười, 2021Chúng ta ai cũng hiểu rằng: “Có sức khỏe là có tất cả”; “Đầu tư cho sức khỏe là khoản đầu tư không bao giờ thua lỗ”… Sức khỏe quan…
Tư vấn về bệnh ung thư máu, lưu ý khi đi tái khám trong dịch bệnh
04 Tháng Hai, 2021Nhân dịp ngày Ung thư Thế giới, Viện Huyết học – Truyền máu TW đã tổ chức chương trình giao lưu trực tuyến “Câu chuyện mùa xuân” dành cho người…
Chọc tủy được tiến hành như thế nào?
03 Tháng Mười Hai, 2020Thủ thuật chọc hút dịch tủy xương (thường gọi là chọc tủy) là thủ thuật đặc thù của chuyên khoa huyết học và thường hay được sử dụng. Tủy xương…
Chế độ ăn để khắc phục các tác dụng phụ do truyền hóa chất
17 Tháng Mười Một, 2020Chị Nguyễn Thị T. có con gái bị ung thư máu hiện đang truyền hóa chất đợt thứ nhất. Khi đó, con gái chị thường xuyên chán ăn, nôn liên…