“Chúng tôi không có thời gian gặp nhau nhưng đi hiến máu thì luôn sẵn sàng”

“Câu lạc bộ nhóm máu hiếm chúng tôi tụ họp lại với nhau, mỗi người có một công việc, một hoàn cảnh không giống nhau, nhiều khi bận việc không có thời gian để ngồi với nhau nhưng hễ nghe tin một bệnh nhân nào đó đang cấp cứu và cần tới máu là chúng tôi lập tức lên đường ngay, bởi mọi người ý thức được rằng tính mạng của người bệnh đang chờ chúng tôi”. Đó là chia sẻ của anh Cao Hải Anh đến từ Nam Định người mang trong mình nhóm máu hiếm O Rh(D) âm. 

Anh Cao Hải Anh tranh thủ tham gia hiến máu khi đến tham dự chương trình Gặp mặt người hiến máu nhóm máu hiếm tiêu biểu năm 2023. Đây là lần thứ 19 anh hiến máu.

Được biết, anh Hải Anh đã nhiều lần trong đêm vượt hơn trăm cây số điến Viện Huyết học – Truyền máu Trung ương hoặc Bệnh viện Hữu nghị Việt Tiệp (Hải Phòng) để hiến máu cứu người. “Tôi thường nói đùa với mọi người rằng chúng ta là người “thiểu số” chính vì vậy ta không giúp nhau thì không ai làm giúp được, thế nên hiến máu đối với chúng tôi đã trở thành một sứ mệnh để cứu người và cứu mình”.

Ngày 17/12, Viện Huyết học – Truyền máu Trung ương tổ chức chương trình Gặp mặt người hiến máu nhóm máu hiếm tiêu biểu năm 2023. Đây là hoạt động nhằm tôn vinh và tri ân những người có nhóm máu hiếm Rh(D) âm, chính họ đã góp phần không nhỏ trong công tác cấp cứu và điều trị người bệnh trong suốt thời gian qua.

Đại biểu tham dự chương trình.

Phát hiện ra mình mang nhóm máu hiếm sau một lần đi tham gia hiến máu, chị Nguyễn Kiều Trang (Hà Nội, đã trải qua rất nhiều cung bậc cảm xúc. “Lúc đó tôi sợ quá và đã khóc rất nhiều vì lần đầu tiên biết mình mang một nhóm máu rất hiếm, đặc biệt là sau lần hiến máu đó người nhà còn ngăn cản không cho tham gia nữa. Thế nhưng khi được giải thích rõ ràng thì tôi lại tiếp tục đi hiến máu, bởi tôi ý thức được rằng nếu mình không hiến máu sau này mình cần thì ai sẽ cho mình”, chị Trang chia sẻ.

Chị Nguyễn Kiều Trang chia sẻ tại buổi gặp mặt.

Năm 2023, nhu cầu sử dụng chế phẩm máu nhóm hiếm cũng tăng đột biến. Viện Huyết học – Truyền máu Trung ương đã nhận được dự trù chế phẩm máu trong năm 2023 từ các cơ sở y tế lên đến 668 đơn vị nhóm hiếm (gồm 414 đơn vị khối hồng cầu và 154 đơn vị khối tiểu cầu). Số lượng này cao gần gấp đôi so với năm 2022 (350 đơn vị nhóm hiếm) và cao chưa từng có so với trước đây. Cao điểm nhất là từ sau Tết Nguyên đán đến giữa tháng 3 năm nay, chỉ trong 2 tháng, Viện Huyết học – Truyền máu Trung ương đã nhận được dự trù đề nghị cung cấp máu và chế phẩm máu nhóm hiếm là 180 đơn vị (bằng một nửa so với cả năm 2022), cả máu và tiểu cầu nhóm hiếm O Rh(D) âm đều cần nhiều hơn.

Để đáp ứng nhu cầu trên, lượng máu nhóm hiếm sẵn có chỉ đáp ứng được 30% nhu cầu này, số còn lại Viện Huyết học – Truyền máu Trung ương phải huy động, gọi điện mời gọi người hiến máu nhóm hiếm. Đặc biệt, chế phẩm tiểu cầu chỉ có thời hạn bảo quản tối đa 05 ngày, nên Viện cũng không thể dự trữ sẵn mà chỉ huy động khi có dự trù. Việc hiến tiểu cầu đòi hỏi tiêu chuẩn khắt khe hơn về cân nặng, số lượng tiểu cầu và thời gian hiến cũng lâu hơn (trung bình 70 – 90 phút một lần, trong khi hiến máu chỉ mất khoảng 5 phút). Do đó, việc huy động và đảm bảo được nguồn tiểu cầu nhóm hiếm càng khó khăn hơn. Có những thành viên chỉ vừa đủ thời gian hiến nhắc lại là được mời hiến lần tiếp theo ngay.

Được nhận lượng máu hiếm không nhỏ trong năm 2023 (10 đơn vị khối hồng cầu và 4 đơn vị khối tiểu cầu), Hoàng Hải Yến (Ngọc Thụy, Long Biên, Hà Nội) cho biết: “Với một người vừa đã hiến nhưng nhận lại được nhiều hơn, mình thấy hành động của các bạn rất cao cả, có những người đếm từng ngày lịch để đi hiến, hoặc dự trữ lại để gọi ngay trong ngày hoặc bất cứ khi nào họ cũng chạy đến hiến ngay cho người cần”.

Chị Hoàng Hải Yến (Ngọc Thụy, Long Biên, Hà Nội).

TS.BS. Trần Ngọc Quế, Giám đốc Trung tâm Máu quốc gia, Viện Huyết học – Truyền máu Trung ương chia sẻ: “Nhiều người trong số quý vị ở đây đã không quản ngại đường xa, sẵn sàng đến hiến máu giúp bệnh nhân dù là sáng sớm hay đêm muộn. Nhiều quý vị đại biểu đã coi hiến máu như một việc làm thường xuyên, như một thói quen không thể bỏ… Chính sự nhiệt huyết, luôn sẵn sàng đồng hành của quý vị đã giúp chúng tôi đảm bảo được nguồn máu vô cùng đặc biệt này. Viện Huyết học – Truyền máu Trung ương và cá nhân tôi luôn trân trọng, cảm phục và biết ơn những nghĩa cử cao đẹp, kịp thời của tất cả quý vị!”.

TS.BS. Trần Ngọc Quế, Giám đốc Trung tâm Máu quốc gia, Viện Huyết học – Truyền máu Trung ương phát biểu tại chương trình.

Hiện nay, theo số liệu cập nhật đến tháng 6/2021, Hội Truyền máu Quốc tế công nhận có tới 43 hệ nhóm máu hồng cầu với 376 kháng nguyên nhóm máu khác nhau. Dựa trên sự có mặt hay vắng mặt của các kháng nguyên mang đặc tính di truyền trên bề mặt hồng cầu mà phân loại thành các nhóm máu khác nhau.

BS.Võ Tá Sơn, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec khách mời của chương trình: “Những người mang trong mình nhóm máu hiếm Rh(D) âm là những người hoàn toàn khỏe mạnh bình thường”.

Hội Truyền máu Quốc tế quy ước: một kháng nguyên nhóm máu hay kiểu hình (gọi tắt là nhóm máu) có tần suất xuất hiện dưới 0,1% được gọi là nhóm máu hiếm và dưới 0,01% được gọi là nhóm máu rất hiếm.

Việc xác định tỷ lệ các nhóm máu của người Việt Nam được thực hiện khá sớm. Qua đó đã xác định được tỷ lệ các nhóm máu chính của hệ nhóm máu ABO và hệ Rh ở một số dân tộc và cộng đồng người Việt. Kết quả cho thấy một trong những nhóm máu hiếm thường gặp ở nước ta là Rh(D) âm vì chỉ chiếm dưới 0,1% dân số. Trong khi đó, ở Châu Âu, Châu Mỹ, Châu Úc… tỷ lệ nhóm máu Rh(D) âm trong cộng đồng cao hơn nhiều, chiếm khoảng 15% – 40% dân số.

TS.BS. Trần Ngọc Quế, trao giấy khen của Viện Huyết học – Truyền máu Trung ương cho người hiến máu nhóm máu hiếm tiêu biểu năm 2023.

Đại biểu tham dự chụp ảnh lưu niệm.

Đại biểu chụp ảnh lưu niệm tại chương trình Gặp mặt người hiến máu nhóm máu hiếm tiêu biểu năm 2023.

Vương Tuấn, Thanh Hằng
Ảnh: Trần Chiến
Clip: Lâm Tùng