Xét nghiệm máu để chẩn đoán viêm gan B

Vi rút viêm gan B là vi rút khá phổ biến. Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới năm 2017, Việt Nam có 7,82 triệu trường hợp nhiễm vi rút viêm gan B mãn tính. Vi rút này có thể gây ra tổn thương gan, hủy hoại tế bào gan, gây ra bệnh truyền nhiễm viêm gan vi rút B (còn gọi là bệnh viêm gan B) và là căn nguyên hàng đầu gây ung thư gan tại Việt Nam.

Chỉ cần 1 mẫu máu nhưng có thể tiến hành 3 xét nghiệm đơn giản có thể lý giải cho bạn tình trạng cụ thể: Có bị nhiễm vi rút viêm gan B không?, hay đã bình phục sau khi bị nhiễm viêm gan B chưa, hay đã có kháng thể để bảo vệ mình chống lại vi rút viêm gan B.

Có 3 xét nghiệm thường được thực hiện đồng thời để chẩn đoán viêm gan B, đó là:

• HBsAg (kháng nguyên bề mặt viêm gan B)
• HBsAb hoặc anti-HBs (kháng thể bề mặt viêm gan B)
• HBcAb hoặc anti- HBc total (kháng thể lõi viêm gan B)

Bộ 3 xét nghiệm trong sàng lọc và phát hiện sớm viêm gan B có những giá trị sau:

• Giúp phát hiện và điều trị kịp thời viêm gan B mạn
• Can thiệp kịp thời
• Xác định ai cần tiêm vắc xin
• Giảm các ca bị bỏ sót

Kháng nguyên bề mặt viêm gan B (HBsAg) là gì?

HBsAg là kháng nguyên bề mặt của virus viêm gan B, xuất hiện sớm trước khi có triệu chứng lâm sàng, tăng cao dần trong giai đoạn cấp và biến mất sau 4-8 tuần kể từ khi có triệu chứng. Nếu sau 6 tháng vẫn còn HBsAg, có nguy cơ trở thành người mang virus mạn tính.

Kết quả xét nghiệm HBsAg “dương tính” hoặc “có phản ứng” nghĩa là người đó bị nhiễm virus viêm gan B, có thể là bệnh “cấp tính” hoặc “mạn tính”. Những người bị nhiễm bệnh có thể lây virus sang người khác qua việc tiếp xúc với máu của họ.

Kháng thể bề mặt viêm gan B (HBsAb hoặc anti-HBs) là gì?

HBsAb là kháng thể bề mặt của virus viêm gan B, xuất hiện muộn 2-16 tuần sau khi HBsAg không còn phát hiện được trong máu.Tuy nhiên, trên thực tế đôi khi chúng ta vẫn thấy hiện diện của cả hai đó có thể là do người bệnh đang ở giai đoạn chuyển đảo huyết thanh hoặc ở giai đoạn virus tái hoạt động. Ở người chưa từng nhiễm virus viêm gan B, sau khi tiêm vaccin viêm gan B, HBsAb là kháng thể duy nhất phát hiện được trong máu.

Kết quả xét nghiệm HBsAb “dương tính” hoặc  “có phản ứng” cho thấy người đó hoặc đã đáp ứng thành công với vắc xin viêm gan B hoặc đã bình phục sau khi nhiễm viêm gan B cấp tính. Kết quả này cùng với kết quả HBsAg âm tính có nghĩa là bạn được miễn dịch (bảo vệ khỏi) bệnh viêm gan B trong tương lai.

Kháng thể lõi viêm gan B (HBcAb hoặc anti- HBc total) là gì?

HBcAb là một kháng thể vốn là một phần của virus viêm gan B- nó không có tác dụng bảo vệ chống tái nhiễm virus viêm gan B.

Kết quả xét nghiệm HBcAb “dương tính” hoặc “có phản ứng” cho thấy tình trạng nhiễm bệnh trong quá khứ hoặc hiện tại. Giải thích kết quả này phụ thuộc vào kết quả của 2 xét nghiệm còn lại. Sự xuất hiện của nó cùng với kháng thể bề mặt của virus viêm gan B (anti-HBs) cho thấy tình trạng nhiễm bệnh trước đó và đã bình phục. Với người nhiễm virus mạn tính, nó thường xuất hiện cùng với kháng nguyên bề mặt virus viêm gan B (HBsAg).

Biện luận các kết quả khi thực hiện bộ 3 xét nghiệm viêm gan B thể hiện ở bảng dưới đây:

Như vậy, với bộ 3 xét nghiệm này sẽ rất hữu ích để có thể giải thích cho bạn về tình trạng nhiễm virus viêm gan B của bản thân. Hiện tại, Khoa Vi sinh của Viện Huyết học – Truyền máu Trung ương đang thực hiện bộ 3 xét nghiệm này bằng kỹ thuật điện hóa phát quang trên máy miễn dịch tự động Cobas 6000 với độ nhạy và độ đặc hiệu rất cao nên bạn hoàn toàn có thể yên tâm với kết quả nhận được.

Kỹ thuật viên đang thao tác trên hệ thống máy miễn dịch Cobas để phát hiện vi rút Viêm gan B tại Viện Huyết học – Truyền máu Trung ương.

Xét nghiệm máu ở đâu tốt và an toàn?

Để trả lời cho câu hỏi “xét nghiệm máu ở đâu?”, chúng tôi xin giới thiệu với các bạn một số địa điểm xét nghiệm máu với chất lượng hàng đầu của Viện Huyết học – Truyền máu TW:

• Trụ sở chính của Viện: Phố Phạm Văn Bạch, phường Yên Hòa, quận Cầu Giấy, TP. Hà Nội.

Đây là địa điểm giao thông hết sức thuận tiện, chỉ cách Bến xe Mỹ Đình khoảng trên 1 km. Nếu bạn ở các tỉnh, thành phố khác, bạn hãy đến bến xe Mỹ Đình. Từ đây, bạn chỉ mất khoảng 5 phút di chuyển bằng taxi hoặc xe ôm, xe buýt là có thể tới Viện.

• Ngoài ra, Viện còn có 3 điểm hiến máu cố định và xét nghiệm ngoại Viện ở 3 quận nội thành Hà Nội:

• • Số 132, Quan Nhân, quận Thanh Xuân;
  • Số 10, ngõ 122, đường Láng, quận Đống Đa;
  • Số 78 Nguyễn Trường Tộ, quận Ba Đình

Quy trình lấy máu xét nghiệm, thanh toán tại các điểm hiến máu ngoại Viện rất đơn giản, nhanh chóng. Bạn không phải mất nhiều thời gian xếp hàng chờ đợi khi làm thủ tục khám, xét nghiệm nên sẽ hạn chế đáng kể việc tập trung đông người. Sau khi lấy mẫu xét nghiệm, bạn sẽ được hẹn thời gian cụ thể để nhận kết quả xét nghiệm. Thậm chí nếu bạn không có thời gian, bác sĩ có thể trả kết quả online cho bạn nữa.

Nếu khi nào bạn băn khoăn nên xét nghiệm máu ở đâu? Hãy nhớ đến các điểm hiến máu và xét nghiệm cố định của Viện Huyết học – Truyền máu TW nhé.

Chi phí xét nghiệm máu

Chi phí xét nghiệm máu tại Viện cũng như tại các điểm hiến máu cố định và xét nghiệm khá hợp lý. Các bạn có thể tìm hiểu chi phí của hầu hết các xét nghiệm máu cơ bản như: đánh giá chức năng gan, thận; xét nghiệm các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục hoặc truyền máu (HBV, HIV, HCV, giang mai…); xét nghiệm về rối loạn chuyển hóa (mỡ máu, đường máu, axit uric…); tầm soát ung thư

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Bài giảng Bệnh truyền nhiễm – Nhà xuất bản Y học-2016
2. Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị viêm gan virus năm 2019- Bộ Y Tế
3. Các xét nghiệm Elecsys bệnh viêm gan
4. Hepatitis B foundation.

Viện Huyết học – Truyền máu TW